Bataklık Baştankarası

Baş ve boyun parıltılı mavi-siyah, çene ve yukarsı beyaz kenarlı siyah tüylerle kaplıdır. Yanaklar boyunun arkasına kadar beyaz, sırt hafif yeşilimsi küllü kahverengi, kıç kahvemsidir. Ensedeki bu farklılıkla Çam baştankarasından ayırt edilir.

Kanatlar ve kuyruk grimsi-kahverengidir ve kanatlar üzerinde bandlar bulunur. Alt kısımlar grimsi-beyaz, ve yan taraflar ışıltılıdır. Gaga siyah ve keskin kenarlı, bacaklar kurşunidir.

Parlayan mavimsi-siyah başıyla ve köşeli kuyruğuyla çam baştankarasından ayırt edilebilir. Cinsler birbirine benzerdir ve mevsimsel olarak değişmezler, genç olanlar daha mat renklidir.

Boy yaklaşık 11,5 cm'dir. Kanat açıklığı 60-70 mm'dir.

Avrupa'nın ılıman kesimlerinde kuzey Asya'da yerleşik olarak yaşar. Kuzey İspanya'da da görülür. İrlanda ya da diğer soğuk kuzey ülkelerinde yoktur. Çoğunlukla yerleşik kuşlardır, göç etmezler.

Bataklık baştankarası, adına uygun olarak nemli ve bataklık olan yerlerde bulunduğu gibi, kuru ağaçlıklar, ekili bahçeler de bulunabilir.

Besin olarak sebzeler ya da hayvanları tüketirler; tırtıllar, diğer böcekler, örümcekler ve çeşitli tohumlar. Bu baştankara türü yiyeceğini kış için depolar.

Yuva, bazen yerdeki bir deliğe, çoğunlukla çürümüş ağaç oyuklarına yapılır. Yuvasnı önce küçük bir delik olarak yapar, daha sonra ise genişletir. Bu delik bir kaç santimetreden 10 metreye kadar çıkabilir. Yün, kıl, tüy ve yosunun hepsini birlikte kullanarak yuvasını yapar.

Yuvaya 5-9 arası yumurtayı Nisan ya da Mayıs aylarında bırakır ve kuluçkaya yatar.




Dağ Baştankarası

Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'da dağılım gösterirler. Balkan yarımadasının kuzey kesiminden, Yunanistan'dan İran'a kadar olan bölgede görülürler. Türkiye'nin heryerine yayılmış göçmen ve yerleşik kuşlardır. Ormalık dağ ve vadilerde bulunurlar.

Boyları 14 cm'dir. Göz hizasından itibaren başın üstü ve ense siyah, sırt, kanat üstü ve kuyruk grimsi-esmer kahverengidir. Açık grimsi olan uçma tüylerinin kenarları beyazımsı gri, başın yanları ve gerdanın altından itibaren bütün karın beyaz, çene ve gerdan siyahtır. Ayaklar ve gaga esmer-mavidir.

Besin olarak böcekler, tırtıllar vb. hayvanlar tüketilir.

Yuva eşle birlikte yapılır,yosun kullanılmaz. Bol miktarda kök, sap ve dal parçası, kokulu bitki yaprakları, tüy ve kıl giibi yumuşak maddeler kullanılır. Yuvaya 4-9 yumurta bırakılır. Kuluçka süresi 13 gün, yavruların uçma süresi 22 gündür.




Çam Baştankarası

Çam baştankarası (Parus ater), baştankaragiller (Paridae) familyasından 11 cm uzunluğunda bir baştankara türü.

Başı kara, yalnız yanakları ve ensesi ak, vücudu boz ve kirli sarıdır. Başta kıyı bölgeleri olmak üzere, Türkiye'nin her yerindeki iğneyapraklı ve karışık ormanlarda bulunur.




Mavi Baştankara

Mavi baştankaraların 12-14 cm kanat açıklığı, 12 cm'ye varan vücut uzunluğu ve 11 g ağırlığı vardır. Kuyruk, kanat ve başın üstü mavi, alın ve yanaklar beyaz, sırtı yeşil, karnı ise tümüyle sarıdır. Gencinde yanaklar beyaz değil sarıdır. Gerdanı ile gagası arasında gözü kapatan siyahımsı mavi ince bir bant bulunur. Ayrıcı gaga ile göğüs arasında siyah bir bant vardır. Heyecanlandığı zaman, ensesindeki kısa tacı kalkar.

Mavi baştankara Avrupa, Asya ve kuzeyde batı Afrika boyunca bulunur. Anayurdunda baştankaralar, yaprak döken ormanlar ile park ve bahçelerde yaşar. Türkiye'de yıl boyunca bütün bölgelerde görülür.

Küçük böcek, örümcek, meyve ve tohumlarla beslenir. Mavi baştankaralar, ağaçlarda yiyecek arar, kışın besin kıtlığında yerde beslendiği de olur. Erkekler iki dişiyle yuva kurduğu kaydedilmesine rağmen genellikle tek eşlidir.

Yumurtlama zamanı tırtılların bolluğuna göre değişir. Yuva, fincan şeklindedir, yosun ve ottan yapılır, saç, tüy ve yünle ile etrafı iyice sarılır. Bir ağaç veya duvardaki bir delikte yuva kurar. Dişi yuvaya Nisan'da 7-13 adet yumurta bırakır. 12-16 gün boyunca kulaçkaya yatar ve bu süre boyunca erkek onu yuvada besler. Yumurtadan çıkan yavrular her iki ebeveyn tarafından beslenir. Bazen bir yılda iki defa yuva kurdukları görülür.

Ötüşü tek parçalı ve cıvıltılıdır. Gezinirken seeseedu ve cherrrr errri gibi sesler çıkarır. Bahardaki sesi neşeli tsee tsee tsu tsuhuhu'dur.





Büyük Baştankara

Büyük baştankara (Parus major), baştankaragiller (Paridae) familyasından bir baştankara türü.

Başı koyu mavi-siyah, yanağındaki beyazlık ovaldir. Siyah gıdısı sarı renkli alt tarafının ortasına kadar geniş bir çizgi şeklinde uzar (erkeğinde geniş, dişisinde dardır). Sırtı yeşil, kanatları gri-mavi, kanat çizgisi beyaz, kuyruğu gri-mavi ve beyaz kenarlıdır. Sesleri değişken ve kafa karıştıcı bir ‘pink pink’, çii-vity’, azarlayan bir ‘çi-çi-çi’. Ötüşü gürdür ‘tii-çeer tii-çeer’ ya da ‘ti-tiçeer ’Çok nadir olarak 'kız-bik' 'kız-bik'diye öttükleri de görülür.




Tepeli Baştankara

Tanıması için kolay bir baştankaradır, ayrıca onun sertleşebilir tacı, çoğunlukla geriye doğru eğilmiş olan ucu, boğaz beneği ve yakası, ayırıcıdır.

Diğer baştankaralar gibi, konuşkandır, ötüşü Çam baştankarasına benzer. Çürümekte olan bir kütükte, delik bir yuva yapar. Çoğunlukla, ağaçlarda aşağılarda görülürler ama ürkmemesine rağmen her zaman kolayca yaklaşılan bir kuş değildirler.

Orta ve Kuzey Avrupa boyunca kozalaklı ormanlarda ve Fransa ve İber Yarımadasında dökülen ormanlık bölgede yaygın ve ortak yerleşik bir kuş türüdür. Birkaç serseri Parus cristatus İngiltere de görülmüştür. Yerleşiktirler ve kuşların çoğu göç etmez.